Oświadczenie Joanny Czopowicz

ssaufseherin

Warszawa, 29 stycznia 2014 r.

OŚWIADCZENIE

Oświadczam, że nie byłam i nie jestem zwolenniczką ani propagatorką treści faszystowskich. Potępiam nazizm oraz wszelkie jego skutki, w tym Holokaust. Wywiad w Gazecie Wyborczej z maja 2010 roku, którego udzieliłam red. Głuchowskiemu, został przedstawiony bez mojej autoryzacji, niezgodnie z moimi intencjami.

Jako studentka Akademii Sztuk Pięknych, chciałam za pomocą komiksu przedstawić problem Holokaustu od strony sprawców, ukazując ich w sposób prześmiewczy - z artystycznego punktu widzenia. W komiksie celowo skupiłam się na sprawcach Zagłady, z szacunku dla Ofiar pominęłam jakiekolwiek wizerunki więźniów oraz samego obozu koncentracyjnego.
Zanim narysowałam komiks, przez długi czas zbierałam informacje dotyczące sylwetek kobiet pracujących w obozach koncentracyjnych jako SS-Aufseherinnen (nadzorczynie SS). Pomimo swojego komiksowego charakteru, praca "Schnell!" została oparta na autentycznych wydarzeniach z życia jednej z najbardziej okrutnych zbrodniarek II wojny światowej, Irmy Grese. Komiks miał za zadanie zaintrygować osoby go oglądające, a także skłonić do refleksji na temat straszliwych skutków działań nazistowskiej ideologii wobec tysięcy młodych ludzi w Niemczech, których życiowe wybory przypadły na czas wojny.

Przykładowe prace artystyczne oraz literackie można obejrzeć na oficjalnym profilu na portalu: issuu.com/planetar

Oto niektóre moje działania artystyczne, promujące pamięć o wydarzeniach
II wojny światowej i martyrologii narodu polskiego:

Rekonstrukcje historyczne:
- "Mokotów '44" - walki powstańcze o Pałacyk Szustra – park Morskie Oko (Mokotów) – jako sanitariuszka (GRH Radosław/GRH Parasol); 10.08.2008
-"Akcja Kutchera"; jako ludność cywilna (GRH "Bluszcz"); 22.02.2009
-"Kwatera Bożych Pomyleńców"; Teatr Telewizji TVP1; jako sanitariuszka (aktorzy: Jerzy Trela, Jan Peszek, Daniel Olbrychski i Jerzy Radziwiłowicz); 6.04.2009
-"KL Stutthof. Fabryka śmierci"; film dokumentalny, reż. W. Kwapisz; jako kostiumograf (umundurowanie nadzorczyni SS) - film kręcony na terenie byłego obozu KL Stutthof; maj 2009
-Szpital Powstańczy - ul. Konopczyńskiego 5/7; organizator: STAK (Stowarzyszenie Tradycji Armii Krajowej) - jako sanitariuszka; 27.08.2011

Działalność artystyczna:
- "Chwile ostatnie"; Antologia Pamięci 1940-45; projekt książki z wierszami obozowymi w ramach projektu realizowanego na ASP w Łodzi; (2008)

W ciągu kilku lat udało mi się zebrać teksty wierszy pisanych przez więźniów obozów koncentracyjnych. Wierszy szukałam w dawnych zbiorach autorskich i publikacjach od dawna nie wznawianych, a także nawiązując kontakt z placówkami edukacyjnymi, m.in. z Muzeum Holokaustu w Waszyngtonie. Postanowiłam stworzyć własną Antologię z wierszami, mówiącymi głównie o nadziei na szczęśliwy powrót do domu po wojnie. Tomik antologii zaprezentowałam podczas swojej wizyty w Muzeum w Oświęcimiu.

- "Chwile ostatnie"; seria obrazów malowanych w technice tłustej pasteli jako aneks do pracy licencjackiej na ASP w Łodzi (2009)

Cykl dziesięciu obrazów obrazuje dzień z życia za drutami obozów: apel poranny, wymarsz, wyniszczającą pracę, rozdanie posiłku, chwilę zadumy nad własnym losem, a także noc z niebem zasnutym dymem z kominów. Tematyka obozowa jest obecna w mojej twórczości od bardzo dawna. W tym wypadku, postarałam się dobrać odpowiednie teksty wierszy i dołączyć je do obrazów, aby oglądający miał porównanie twórczości artystycznej dwóch różnych pokoleń; osób, które tworzyły poezję, będąc w niewoli, oraz mojej własnej. Wystawa "Chwile ostatnie" była wielokrotnie prezentowana, m.in. podczas seminarium w IPN "Przystanek Historia" (11.03.2013), a także w Miejscu Pamięci Ravensbrück z okazji 69. rocznicy wyzwolenia obozu.

- "Brandenburskie Plenery Pamięci" (2014-2016)

Program "Plenery Pamięci" skierowany jest do polskiej młodzieży - uczestników projektu "O tym nie można zapomnieć... Spotkania z kobietami, które przeszły piekło Ravensbrück". "Plenery Pamięci" mają zwrócić uwagę na topografię miejsca, w którym działo się w przeszłości coś ważnego dla naszej historii - wydarzenie, o którym powinniśmy pamiętać i o którym nie można zapomnieć. Przybliżają także młodym ludziom tereny dookoła byłego obozu, które wciąż funkcjonują jako miejsca użyteczności publicznej oraz wypoczynku dla mieszkańców miasteczka i turystów. Bo Ravensbrück to miejsce, w którym spotyka się przeszłość z teraźniejszością.

Działalność edukacyjna:

- "Twórczość plastyczna więźniów KL Auschwitz" - sesja edukacyjna, Oświęcim; uczestnik (28.02.2009)

- "O tym nie można zapomnieć" Spotkania z kobietami, które przeszły
piekło Ravensbrück"; seminarium IPN "Przystanek historia"; prezentacja "Dlaczego tematyka obozowa jest wciąż obecna w sztuce?" (11.03.2013)

- "Auschwitz i Holokaust: edukacja w szkole i miejscu pamięci"; konferencja, Oświęcim - uczestnik (12-14.04.2013)

Obecnie jestem studentką podyplomowych studiów "Totalitaryzm-Nazizm-Holokaust" prowadzonych przez Państwowe Muzeum Auschwitz-Birkenau w Oświęcimiu (2017/2018).

Publikacje naukowe:

- "Obrazy przemocy. Współczesne przedstawienia ikon zagłady"; praca magisterska, będąca jednocześnie szerokim komentarzem, odnoszącym się także do mojej własnej twórczości rysunkowej. Głównym tematem pracy jest problem estetyzacji Zagłady w kulturze masowego przekazu. (ASP 2012)

Przeczytaj: issuu.com/Planetar/docs/obrazyprzemocy

- "70 polskich wierszy z Ravensbruck. Dokument i Świadectwo" - antologia polskiej poezji obozowej z lat 1940-45, wydana z okazji 70. rocznicy wyzwolenia Ravensbruck. (2015)

Przeczytaj: issuu.com/Planetar/docs/chwile2015

- "Nadzorczynie z Ravensbruck. Wizerunek niemieckich nazistowskich strażniczek SS w relacjach polskich więźniarek obozu Ravensbrück" - książka szczegółowo opisuje historię żeńskiej nazistowskiej formacji pomocniczej z ramienia SS-Gefolge zatrudnionej w obozach koncentracyjnych i zagłady (1940-45), której działalność została po wojnie uznana jako 'zbrodnia przeciwko ludzkości'. (listopad 2018)

* * *

Pragnę podkreślić, że moja działalność artystyczna nigdy nie miała na celu propagowania treści faszystowskich i jednocześnie wyrażam ubolewanie, że fragment mojej działalności mógł zostać w taki sposób odebrany, co nie było moją intencją.

Joanna Czopowicz